soda – Akdeniz Sözlük
şimdi efendim her girinin olduğu gibi bu girinin de bir geçmişi var. geçen gün markete soda almak için gittiğimde ikileme hatta üçleme düşmem. bize önce soda diye öğrettiler, sonra maden suyu çıkardılar, şimdi de tutturdular doğal mineralli su diye. nedir farkı?

bizim hazımsızlık sorunu için yudumladığımız sıvının adı neden bu kadar karışık? çünkü ab bu tür sıvıları hazımsızlık için değil sadece sağlığa faydalı, diğer yollarla elde edilemeyen mineralleri bünyelerine deruh etmek için içiyorlar.
peki nedir bizdeki hazımsızlığı gideren? bu sorunun cevabını çıkın sokaktan geçen herhangi birine sorun cevabını asit olarak alacaksınız. asit ise gaz halinde bu içeceklerde bulunur, yani karbondioksit olarak. işte bir sıvının soda, maden suyu, ya da doğal mineralli su olduğunu içeriğindeki karbondioksit oranı belirliyor.

sağlık bakanlığı tarafından çıkarılan, 1 aralık 2004 çarşamba tarihli 25657 sayılı "doğal mineralli sular hakkında yönetmelik" madde 5/i-d'ye göre;
"doğal mineralli suya dolum esnasında doğal veya dışarıdan temin edilmiş sıhhi evsafı uygun karbondioksit katılabilir. yapılan bu işlem suyun mikrobiyolojik özelliklerinde değişikliğe yol açmamalıdır. böyle durumlarda doğal mineralli sular;
1. ayırma işleminden ve şişelemeden sonraki karbondioksit miktarının suyun kaynağındaki ile aynı olması ya da suyun çıkartılması, ayrıştırılması ve şişelenmesi sırasında kaybolan karbondioksitin, kaynaktan elde edilen karbondioksit ile tamamlanarak sudaki karbondioksit miktarının kaynağındaki karbondioksit miktarına eşitlenmesi halinde "doğal karbondioksitli doğal mineralli su",
2. ayırma işleminden ve şişelemeden sonra doğal mineralli suların yalnızca kaynağındaki karbondioksit ile güçlendirilmesi halinde ve karbondioksit miktarının suyun kaynağındaki miktarından fazla olması durumunda "kaynağındaki karbondioksit ile zenginleştirilmiş doğal mineralli su",
3. ayırma işleminden ve şişelemeden sonra doğal mineralli suların kaynağından gelmeyen karbondioksit ile güçlendirilmesi halinde ve karbondioksit miktarının suyun kaynağındaki miktarından fazla olması durumunda "karbondioksit ile zenginleştirilmiş doğal mineralli su",
şeklinde ifadelendirilir."

kısaca şöyle ifade edeyim, içtiğimiz sıvının içindeki karbondioksit miktarı aynen muhafaza edilirse "doğal karbondioksitli doğal mineralli su", yani mineral bakımından zengin su. kaynağındaki karbondioksit oranı kaynağından alınan materyaller kullanılarak arttırılan haline "zenginleştirilmiş doğal mineralli su". ve son olarak içeriğine doğal olmayan ve fazlaca karbondioksit yerleştirilen "karbondioksit ile zenginleştirilmiş doğal mineralli su".

tamam adamlar oturmuş oranları hesaplamış, hangisi faydalı ölçüp tartıp biçmişler. sonuçta bu sıvıların içinde az da olsa çözülmüş karbondioksit var ve asitli içecek arkadaş bunlar. bir giri için bu kadar kasmamın nedeni, 6 saniyede içtiğim kırk yıllık içeceğe "soda" yerine "karbondioksit ile zenginleştirilmiş doğal mineralli su" demeye üşenmemdir.

doğal mineralli su için tanım da sağlık bakanlığından gelsin:
yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla kaynaktan yeryüzüne kendiliğinden veya teknik usullerle çıkartılan, mineral içeriği, kalıntı elementleri ve diğer bileşenleri ile tanımlanan, her türlü kirlenme risklerine karşı korunmuş bu yönetmeliğin 5 inci, 6 ncı ve 7 nci maddelerinde belirtilen özellikleri haiz olan ve 8 inci madde gereği onaylanan yeraltı sularıdır.